Her şey bir ilanla başladı. Radikal'e 18 Ocak'ta verilen bir tiyatro ilanıydı bu. İlanda, oyuncuya gerçek elektrik verildiği, su işkencesi yapıldığı, askıya asıldığı, tuzlu su verildiği ve dayağa maruz bırakıldığı yazıyordu. Oyun "Kanatıcı, tahrip edici ve eğer mükünse de izleyiciye 'empati' doğuracak bir seyirlik" olarak tanımlanıyordu. İlana konulan fotoğraf ise bir adamın içler acısı halini gözler önüne seriyordu. Telefonla gazeteye ulaşan okuyucu soruyordu: "Bunu nasıl yaparlar? Böyle bir şey olabilir mi? Yasalara aykırı değil mi?"
Ocak ayı boyunca her perşembe Barış Manço Kültür Merkezi'nde izleyiciyle buluşan oyunun adı 'Sorgu'. Fransız gazeteci Henri Alleg'in romanından uyarlanan oyunu izleyiciyle buluşturan ise dört yıl önce kurulan Avam Tiyatro. 7'den 77'ye gönüllü bir oyuncu kadrosuna sahip olan bu grubun başında ise Sinan Dülger var. Oyunu hem uyarlayıp hem de yönetmenliğini üstlenen Dülger, oyunun sergilenme biçimini "İnsanların mustarip olduğu bir hikâyeyi gerçek bir şekilde ortaya koymak" diye izah ediyor. Teatral bir oyundan çok bir gerçeği gözler önüne sermek istediklerini söyleyen Dülger, "Oyuna gelen izleyicilerden bazılarının ağlayarak çıktığını gördük" diyor.
Sinan Dülger, oyunun gördüğü ilgiden memnun. İzleyiciler arasında askerler, polisler de varmış. Hatta bir komiser, Milli Eğitim'den de destek alarak oyunun bütün okullarda işkenceye karşı bir tavır oluşturulması için sergilenmesini önermiş...
Tiyatroda yanık kokusu
'Sorgu' 1958 yılında geçen bir hikâyeyi anlatıyor. Henri Alleg, Fransa'nın Cezayir'i işgaline, yöntemli işkenceye karşı sessiz kalmıyor ve gazetesinde bunları yazıyor. Fransız paraşütçü tugayına mensup yedi kişi de bildiklerini öğrenmek amacıyla Alleg'i sorguya alıyor. Ancak bildiklerini anlatmayan Alleg'e önce defalarca elektrik veriliyor, su işkencesi yapılıyor, askıya asılıyor.
Oyunda Alleg'i canlandıran Deniz Zengin'e bunlar gerçekten uygulanıyor. Hatta tüyleri yakılıyor, etrafa gerçek bir yanık kokusu yayılıyor. Tiyatro uğruna elektrik akımına maruz kalan amatör oyuncu Deniz Zengin, 'o anı' şöyle anlatıyor: "Oyuna başlamadan önce etraflıca bir araştırma yaptık. Elektriğin insan vücuduna zararı nedir düşüncesiyle. Kalbi durduma ihtimali var mı ya da herhangi bir etkisi olur mu düşüncesiyle her şeyi düzenledikten sonra ekip olarak buna karar verdik. Sokakta yaşadıklarımıza bakınca elektriğe çarpılmak biraz daha katlanılabilir bir durum gibi görünüyor. Oyunda kontrolsuz hiçbir şey yok."
Genç oyuncu akımı aldığında kasıldığını ekliyor. Bir tiyatro oyunundan çok şiddet karşıtı bir şiddet eylemine gittiğinizi düşündüren oyunda Arjantinli annelerin dokunaklı ve bir o kadar reel göndermeler içeren
ASLI ÖRNEK-Radikal
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder