Pazar

OSMAN YAĞMURDERELİ: "BİZİM SENARYOYAZARLARI ARTIK ÜRETEMİYOR"

* Köpek'in yanı sıra ikinci projeniz "Sensiz olmaz" da ekranlara geliyor.
Bir yabancı format satın aldık. "Çirkin Betty." 65 ülkede çekilmiş ve çok tutmuş. Türk sinemasında da 20 kere çekilmiştir. Ayhan Işık, Belgin Doruk, Sadri Alışık.. İki zengin arkadaş, çirkin bir sekreter.

* Dizinin konusunu yabancılardan satın aldık diyorsunuz. Bir de resmen araklamalar var. Mesela sizin "Melekler Adası" gibi...
Araklama değil, esinlenme. Bizim senaryo yazarları artık üretemiyor. "Melekler Adası"nın sadece ilk bölümü Antonio Banderas'ın filminden alınma. Nuran Devres esinlenmiş. Ama 37 bölüme geldik. Ben çalıyorsunuz diyorum, onlar esinleniyoruz diyor.
* Bu esinlenmeden baştan haberiniz oluyor mu?
Ben yemem. Çünkü ben de seyrediyorum aynı filmleri. Onun için nereden alınmışsa baştan açıklıyorum ki efendilik bende kalsın. Biz bu kadar çok dizi üretirsek böyle olması kaçınılmaz. 60 ayrı dizi yayınlanıyor. Bunlar bu maliyeti karşılayamayacak ve problemler başlayacak
DEVAMI İÇİN TIKLAYIN:
{ Vatan Gazetesi ? }
***
SENARİST:TK'NIN YORUMU:TÜRKİYEDE SENARİST PROBLEMİ YOKTUR, YAPIMCI PROBLEMİ VARDIR.

SENARYOYU OKUMAK, ALGILAMAK, BİR UZMANLIK İŞİDİR.
YAPIMCILAR-YÖNETİCİLER OKUDUKLARI SENARYOYU ALGILAMAKTAN MALESEF ACİZDİR. ANCAK BENZEŞTİREREK ALGILAYABİLMEKTEDİRLER. TAMAMEN ÖZGÜN BİR SENARYOYU ALGILAYAMAMAKTADIRLAR. YAHUT RİSKE GİRMEDEN TATLI KÂR ELDE ETMEK İSTEDİKLERİ İÇİN, ANCAK VE ANCAK TUTMUŞ ÖRNEKLERİ VARSA "YATIRIM" YAPMAKTADIRLAR...
YAPIMCILARIN BU BİRİKİM EKSİKLİĞİ, ALT YAPI NOKSANLIĞI, BU ŞARK KURNAZLIKLARI BUGÜNKÜ TABLOYU ORTAYA ÇIKARTIYOR...
BU ŞARK KURNAZLARI AYNI ZAMANDA YAVUZ HIRSIZDIRLAR...
YAVUZ HIRSIZ OLMADIKLARI ZAMANDA DA AZMETTİRİCİ BUNLARDIR.
ZİRA TÜRKİYEDE HİÇBİR SENARİST KARAR VERME MAKAMINDA DEĞİLDİR.
ÖZGÜN SENARYOLARI ALGILAMAKTAN ACİZ BU YAVUZ HIRSIZLAR, SENARİSTİ ÇALMAYA AZMETTİRMEKTELER. SOYGUN PLANINI ÇOĞU ZAMAN BUNLAR YAPAR...VEYA SENARİSTİ "ESİNLENMEYE" MECBUR BIRAKIRLAR...
YAKALANDIKLARI ANLADIKLARINDA, SAMİMİ İKRARDA BULUNUP CEZA İNDİRİMİNDEN MEDET UMARLAR, İYİ HALLERİ GÖZÖNÜNDE TUTULSUN İSTERLER...SUÇÜSTÜ YAKALANDIKLARI HALDE, BEN YAPMADIM O YAPTI DİYE ARKADAŞLARINI "SATARLAR"...FİLM İŞLERİNİ SALT TİCARET, TİCARETİ SALT "SATMAK" SANIRLAR....

SENARİSTE BAKIŞ AÇILARI İLGİNÇTİR; SANKİ SENARİST SAYGILI DAVRANMAK ZORUNDA OLDUKLARI "YASAL"-"ESER SAHİBİ" DEĞİL DE, AHIRLARINDA BESLEDİKLERİ GÜNAH KEÇİSİDİR...

HAKSIZLIK ETMEYELİM; BU İNSANLAR DOĞUŞTAN KÖTÜ İNSANLAR DEĞİLDİR. AKSİNE ÇOĞU ZAMAN İYİ NİYETLİ ,"SEMPATİK" İNSANLARDIR. SAVUNDUKLARI AHLAKİ DEĞERLER VARDIR. NAMUSLUDURLAR. TİCARİ İTİBARLARINA ÖNEM VERİRLER. SÖZ GELİMİ KİMSENİN PARASI KALMAZ BUNLARDA, ELEMANLARININ ÜÇ KURUŞ PARASININ ÜSTÜNE YATMAZLAR...ÇOK ŞÜKÜR EŞKİYA YAPIMCI DÖNEMİ, PARALARI ALIP KAÇAN KAPKAÇÇI YAPIMCI DÖNEMİ, ÜCRETLERİN ÜSTÜNE YATAN BATAKÇI YAPIMCI DÖNEMİ GERİDE KALMIŞTIR. VEYA KALMAK ÜZEREDİR....

NE ŞİMDİ BU? SON PARAGRAFLA BİRLİKTE YUKARDAKİ İDDİAMIZLA TERS Mİ DÜŞTÜK? HANİ BUNLAR YAVUZ HIRSIZ DEĞİL MİYDİ? SON PARAGRAFTA NAMUSLUDURLAR DEDİK...EVET YAVUZ HIRSIZDIRLAR BUNLAR; SADECE YAPTIKLARI "TELİF HIRSIZLIĞINI" HIRSIZLIK OLARAK ALGILAMAMAKTADIRLAR.
YANİ SORUN YİNE "ALGILAMA" SORUNU...
BU KADAR LAFIN ÖZETİ BU: ÖZGÜN BİR SENARYOYU ALGILAMAKTAN ACİZ OLDUKLARI İÇİN TUTMUŞ ÖRNEKLERİ ÇALMAYA AZMETTİRİYORLAR. FAKAT TELİF ÇALMAYI "HIRSIZLIK" OLARAK ALGILAMIYORLAR...
NEYSE Kİ SON DÖNEMLERDE "FORMAT" ALMA DEVRİNİ BAŞLATARAK ALENİ "HIRSIZLIKTAN" UZAKLAŞILDI.
FAKAT BU FORMAT ALMA OLGUSUNUN ALTINDA YATAN DA AYNI SEBEPTİR: YAPIMCILARIMIZ ÖZGÜN BİR SENARYOYU ALGILAMAKTAN ACİZDİR. TAMAMEN ÖZGÜN BİR İŞE YATIRIM YAPARAK RİSKE GİRMEK İSTEMİYORLAR. ESKİDEN ALENEN ÇALIYORLARDI, ŞİMDİ PARASINI VERİP FORMAT (TELİF HAKKI) SATIN ALIYORLAR...
ÇOK UZATTIM, BEN YAZARKEN SIKILDIM, SİZ OKURKEN SIKILMAYIN DİYE BURDA KÜT DİYE KESİYORUM...
KÜT1: GENEL USULUBUMUZ BU DEĞİLDİR. ANCAK SENARİSTLER DİL UZATILINCA, O DİLİN UCUNDAN TUTUP ÖLÇÜSÜNÜ ALMAYI BOYNUMUZA BORÇ BİLİYORUZ. BAKIYORUZ TATLI DİLSE AMENNA...DEĞİLSE...
KÜT2: SADECE YAPIMCILAR MI? YAKINDA SİNEMA FİLMİ VİZYONA GİRECEK BİR SENARİST ARKADAŞLA RÖPORTAJ YAPMIŞLAR. SENARİST ARKADAŞ " TÜRKİYEDEKİ SENARİSTLER ÖZGÜN ŞEYLER ÜRETEMİYOR, SENARYOLARIN HEPSİ BİRBİRİNE BENZİYOR DİYE BİŞEYLER GEVELEMİŞ...TÜRKİYEDE ÖZGÜN SENARYOLAR ÜRETİLEMİYOR DİYEN BU ARKADAŞ KİM Mİ? İKİ DİZİYE İMZA ATTI İKİSİ DE FORMAT HAKKI SATIN ALINMIŞ YABANCI DİZİ. ARKADAŞ ADAPTASYON YAPTI. ŞİMDİ KALKTI; TÜRKİYEDE ÖZGÜN SENARYOLAR YAZILMIYOR DİYE NUTUK ATTI...PSİKOLOJİ DE BUNUN BİR ADI VAR; AMA UZMAN DEĞİLİZ ONU PSKOLOGLARA BIRAKALIM...

4 yorum:

test12563 dedi ki...

OSMAN YAĞMURDERELİ: "BİZİM SENARYO YAZARLARI ARTIK ÜRETEMİYOR"

Ben buna bir anlam veredim. Sen etrafına bakma. Sonrada "bizim senaryo yazarları artık üretmiyor." de... Yazık Yazık... Çevremizde o kadar iyi yazan genç senaristlerimiz varki onlara bari fırsat verin. HAKLI DEĞİL MİYİM ARKADAŞLAR?...

Adsız dedi ki...

Yukarıdaki yorumları okuyunca şaşırdım. Tam "Türk tipi" bir tartışma olmuş. Yani olaylara tek tarafla bakan, Türk filmlerinde olduğu gibi bir tarafı çok iyi, diğer tarafı da sonuna kadar ve sebepsiz yere kötü ilan eden bir tartışma.

Yapımcı, herkesin bildiği gibi bu işe para kazanma motivasyonu ile girer. Bu iş onun için sadece ve sadece bir ticarettir. En büyük amacı en düşük maliyetle en yüksek geliri elde etmektir. Bu yüzden sinema hakkında bir birikiminin olmaması ile suçlanması abesle iştigaldir.

Senaristlerin motivasyonu ise yeteneklerini sergilemek, bir yandan da bundan para kazanmaktır. Yapımcı ile çatıştığı nokta buradadır. Çünkü yapımcılar "ne satıyorsa onu yapmak" zorundadır. Senaristler ise "içlerinden geleni yapmak" zorunluluğu hisseder. Bu ikisi örtüşmeyince (ki genelde örtüşmez) her sanat dalında görülene benzer çatışmalar sinemada da görülmeye başlanır. Siz resimde, tiyatroda, ya da müzikte durum farklı mı zannediyorsunuz? Sergi salonu bulamayan figüratif ressamları, ya da komedi yazmayan oyun yazarlarını bir dinleyin hele...

Yapımcı para kazanmak için herşeyi yapar, yapmalıdır da. Çünkü bir film para kazandırmıyorsa bu çark dönmez. Yapımcı bunun için format da satın alır, benzer filmleri tekrar tekrar da çeker. Dünyanın en büyük sinema endüstrisi olan Holywood'da da durum budur, başka ülkelerde de. Format satın aldıkları için yapımcıları suçlamak, çok "naif" bir yaklaşımdan başka bir şey değildir.

Her sene 300-400 film üreten Hollywood'da, yapımcı ile senarist arasındaki çatışmayı hafifleten, hatta bunu işbirliğine dönüştüren bir kurum vardır: bu da "menejerlik"tir. Yapımcının ticari kaygıları ile senaristin sanatsal güdülerini bu insanlar uzlaştırır. İnce ruhlu senaristlerin, para motivasyonlu yapımcılar ile mücadele edip yıpranmasını, moralinin bozulmasını, motivasyonunu kaybetmesini menejerler engeller. Sanattan pek fazla anlamayan yapımcılara da hangi senaryoların işe yarayabileceğine dair onlar destek olur.

Her sene en fazla 15-20 filmin çekildiği ülkemizde ne yazık ki senaristler için bir menejerlik kurumu henüz oluşmamıştır. Oluştuğu zaman, "mutsuz ve umutsuz" senarist sayısında da büyük bir düşüş yaşanacağından eminim.

İlk filmlerini çekenler, ya da filmini istediği gibi çekmek isteyenler her yerde büyük zorluklara katlanırlar. James Cameron'un "Terminator"e yapımcı ararken iki sene boyunca okul otobüsü şoförlüğü ve afiş çizerliği yaptığını biliyor muydunuz?

Fikir ve senaryo çalma durumu Holywood'da ve başka ülke sinemalarında da sık sık görülen bir hadisedir. Bunun önünü almak için WGA (Writer's Guild of America) gibi yaptırım kurumları vardır. Türkiye'de SEN-DER'in kurulması da bu yönde atılmış çok önemli bir adımdır - peki ama bu hayırlı işin bu kadar geç yapılmasının müsebbibi kimdir? Yapımcılar mı?

Yapımcıların kötü hikayelere para yatırması ve batırması da bütün dünyada görülen bir durumdur. En son ve en büyük örneklerden biri "Büyük İskender"dir. 150 milyon dolardan fazla bir paraya mal olan Oliver Stone'un bu filmi Amerika'da sadece 20 milyon dolar getirmiştir. (Filmin seyretmeye başladıktan 10 dk sonra "Eyvah, bu bir 'kaybeden' film" dedim kendi kendime. Benim 10 dk'da gördüğümü150 milyon dolar sahibi yapımcılar görememişti.) "Deprem Sigortası"nın gerekliliğini öğrenmek için nasıl bir deprem gerektiyse (ki hala yaptırmayanlar çok), senaryoların çekilmden önce "senaryo doktorlarına" gösterilmesi gerekliliğini öğrenmek için milyonlarca doların kötü hikayelerle batırılması gerekmetedir.

KİŞİSEL NOT: Bence Türk sinemasını kurtaracak (ya da "Yeni Türk sinemasını kuracak" demek daha doğru galiba) olan, çok az parayla çok başarılı işlere imza atacak "GERİLLA Senarist-Yönetmenler"dir. Bizim filmini çekmek için hastane kobaylığı yapan Robert Rodriguez'lerimiz, araba kredisi ile film çeken Steven Soderberglerimiz (Sex, Lies & Video Tapes böyle çekilmiştir), ya da çalıştığı markette gece film çekme "yaratıcılığını" gösteren Kevin Smith'lerimiz nerede? Galiba reklam sektöründeler...

Ortada "benim çok iyi bir senaryom var" diyen çok sayıda senarist var. Ama gerilla taktikleriyle film çekecek, elini taşın altına sokacak, ultra-girişimci genç yönetmenlerimiz yok. (Bir vaka incelemesi olarak, Robert Rodriguez'in "El Mariachi"yi nasıl yaptığını anlatan "Ekipsiz Asi" kitabını okumalarını tavsiye ederim.) Onlar ortaya çıkana kadar Türk sineması bu halini sürdürecektir. Arada sırada yapılan devlet yardımları ne yazık ki pek işe yaramayacaktır. Yarayacağını düşünenlere Alman sinemasını derinlemesine incelemelerini tavsiye ederim.

Gezgin G.

Adsız dedi ki...

SAYIN OSMAN YAĞMURDERELİ!
SİZE ULAŞABİLSEK SENARYO ARAYIŞINIZ BELKİ DE BİTECEK..
SEVGİLERİMLE..
ELİMDE GÜZEL BİR DRAMA VAR.NE DERSİNİZ?
nursen1968@yahoo.com

Adsız dedi ki...

SEVGİLİ OSMAN ABİ BİR FİLM ÖNERİM VAR BELKİ CİDDİYE ALIRSINIZ.NEDEN BİZİM ŞANLI TARİHİMİZ İLE İLGİLİ DÖRT DÖRTLÜK BİR FİLİM YAPILMIYOR.ŞUANDA İZLEDİM FİLMLER AÇIKCASI BANA HAZ VERMİYOR,NEDEN İSTANBULUN FETHİYLE İLGİLİ BİR FİLM YAPILMIYOR YADA SARIKAMIŞ,DUMLUPINAR,ÇANAKKALE YADA OSMANLIYI GEÇMİŞİNDEN BUGÜNE KADAR GETİREN BİR FİLM YAPILMIYOR.MİLLET OLMAYAN TARİHİYLE KENDİ KARAKTERLERİNİ UYDURUP FİLM SERİSİ YAPIYOR BİZİM ELİMİZDE VAROLAN KAHRAMANLARLA KENDİ FİLMİMİZİ ÇEKEMİYORUZ.TÜRKÜN ŞANLI TARİHİNİ YANSITAN GERÇEK ANLAMDA BİR BAŞYAPIT YAPILMASINI ZAMANI GELMEDİMİ!!!!!
VMA